□ شۇي چيڭگۋاڭ

قار دۋمانىنا شومعان شينجياڭ، جاندى دا جالىندى جىبەك جولى. قار ـ مۇز ساياحات كاسىپ سالاسى دامۋ تالقى مىنبەرى كوپتىڭ پاراساتىن ساۋلەلەندىردى، قىس ماۋسىمىنداعى مادەنيەت ـ ساياحات كاسىپ سالاسى بويىنشا ساۋداگەر شاقىرۋدى، قارجى ەنگىزۋدى ٴتۇيىلىستىرۋ جينالىسىندا سەلبەستىك جاساسىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلدى، جەلىلەس قار ـ مۇز مادەنيەت ـ ساياحات قيمىلدارى تارتىمدى بولدى... شينجياڭنىڭ، اۋەلى، جۇڭگونىڭ قار ـ مۇز كاسىپ سالاسىنىڭ، قار ـ مۇز مادەنيەتىنىڭ تەرەزەسى رەتىندە، 17 ـ كەزەكتى شينجياڭ قىسقى ساياحات كاسىپ سالاسى ساۋدا كورمەسى جانە 2023 ـ جىلعى شينجياڭ دابىرالى قار مەرەكەسى شينجياڭ قار ـ مۇز كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ ناقتى قۋاتىن ايگىلەپ، شينجياڭنىڭ قار ـ مۇز بايلىعى مەن مادەنيەتىن تانىستىرىپ، قار ـ مۇز كاسىپ سالاسى سەلبەستىگىن جەبەپ، شينجياڭ قار ـ مۇز ەكونوميكاسى ومىرشەڭدىگىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋ ارناسىندا تاسقىنداۋىن ىلگەرىلەتتى.

قىس كۇنىندە جەر ـ كوكتى قىمتاعان قار ـ مۇز باعالى دا وزگەشە جاراتىلىستىق بايلىق، ەكولوگيالىق بايلىق، دامۋ بايلىعى. شينجياڭنىڭ وزگەشە قار ـ مۇز بايلىعىنىڭ قار مەزگىلى ۇزاق، قار ساپاسى جاقسى، قار جولىنىڭ تىك ٴتۇسۋ پارقى ۇلكەن، شاڭعى تەپكەندە دەنە تەمپەراتۋراسىنا جايلى بولۋ سياقتى تابيعي شاڭعى تەبۋ باسىمدىعىنا يە، ەلىمىزدە، اۋەلى، دۇنيە جۇزىنە ايگىلى قار ـ مۇز بايلىعى شوعىرلانعان جەر جانە قار ـ مۇز ساياحاتىنىڭ نىسانالى جەرى. سوڭعى جىلدارى شينجياڭنىڭ جەر ـ جەرى ورايدى مىقتى ۇستاپ، باسىمدىقتى جارىققا شىعارىپ، اق قار، كوك مۇزدىڭ قوماقتى ەكونوميكالىق قۇنىن، قوعامدىق قۇنىن، ەكولوگيالىق قۇنىن جانە مادەنيەت قۇنىن ىشكەرىلەي كادەگە جاراتىپ، ”سۋىق بايلىقتى“ جاندى دا جالىندى ”ىستىق ەكونوميكاعا“ اينالدىردى.

تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ _ باعالى بايلىق، اق قار، كوك مۇز دا باعالى بايلىق. ”ٴبىر شاڭعى الاڭىمەن ٴبىر قالانى جەتەكتەۋ“ سىندى دامۋدىڭ جاڭا ارناسىن قۇلشىنا جۇزەگە اسىرۋدان باستاپ، جۇڭگونىڭ (چاڭبايشان تاۋ سىلەمى _ التاي تاۋ سىلەمى) قار ـ مۇز   ەكونوميكاسىن جوعارى ساپالى دامىتۋ سىناق رايونى قۇرىلىسىنىڭ جاڭا جولى جونىندە بەلسەنە ىزدەنىس جاساۋعا دەيىن، شينجياڭ قار ـ مۇز ەكونوميكاسىن دامىتۋدى جاڭا ارتۋ ٴتۇيىنى ەتىپ، ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا   اناعۇرلىم كوپ ”قار ـ مۇز كۇش ـ قۋاتىن“ ۇستەدى. سونىمەن بىرگە شينجياڭنىڭ قار ـ مۇز ەكونوميكاسى دامۋىندا جاي باستالۋ، جۇيەلى جوسپارلاۋ جەتەرسىز بولۋ، ٴبىر تەكتى بولۋ ماسەلەسى كورنەكتى، بايلىقتى بىرىكتىرۋ جانە ماركا تۇلعالاۋ جەتكىلىكسىز، قار ـ مۇز كاسىپتىك دارىندىلارى ٴبىرشاما تاپشى بولۋ، سياقتى ماسەلەلەردىڭ ورىن تەۋىپ وتىرعاندىعىن كورە بىلۋگە ٴتيىستىمىز. ماسەلەنى باعدار ەتۋگە تاباندى بولىپ، قۇرىلعىلاردىڭ ۇتىمدىلىعىن، دارەجەسىن جوعارىلاتۋ، كاسىپ كۇيى ونىمدەرىن بايىتۋ، ماركا ستراتەگياسىن اتقارۋ سياقتى جاقتاردا ۇزبەي كۇش سالىپ، شينجياڭنىڭ قار ـ مۇز ەكونوميكاسىن الۋەتتەندىرۋ، زورايتۋ كەرەك.

قار ـ مۇز ەكونوميكاسى تۇتىنۋدى جەبەۋ، ساياحاتتى جەتەكتەۋ، ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ جاقتارىندا ەرەكشە يقۋاتقا، قۇنعا يە، ونىڭ ۇستىنە حالىق تۇرمىسىنا ٴتيىمدى، جۇرت تىلەگىن ۇيىستىرۋ، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جەبەۋگە كۇش ۇستەۋ جاقتارىندا دا ماڭىزدى رولىن ساۋلەلەندىرىپ كەلەدى. قار ـ مۇز ماۋسىمىنىڭ كەلۋىنە ىلەسە، شاڭعى الاڭىنا بارىپ جۇمىسشى بولعان شارۋالار بۇقاراسىنىڭ قاتارى مولايا باستادى، ولار حالىقتىق تۇسەلحانا اشتى، قولدارىنا ”قار كەسەسىن“ الدى، ”ساياحات تاعامىن“ تۇتىندى، تۇرمىستارى بارعان سايىن شالقي ٴتۇستى. دامۋ مەن ورنىقتىلىقتى، دامۋ مەن حالىق تۇرمىسىن، دامۋ مەن حالىق تىلەگىن ٴبىر تۇتاس جوسپارلاۋ، حالىق تۇرمىسىمەن ەتەنە جاناسىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋگە تاباندى بولۋ، ٴار ۇلت بۇقاراسىن قار ـ مۇز    ەكونوميكاسىنىڭ دامۋ پايداسىنان تەڭ يگىلىكتەندىرۋ، بىرگە بايۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ ارەكەتتە، ٴوز قاسىندا ەكەندىگىن شىنايى سەزىندىرۋ _ قار ـ مۇز ەكونوميكاسىن دامىتۋدىڭ ٴتۇبىرلى ماقساتى ٴارى ٴتۇبىرلى قوزعاۋشى كۇشى.

قار ـ مۇز ەكونوميكاسى _ تۇتىنۋدى جەبەۋدىڭ، ەكونوميكانى جانداندىرۋدىڭ، حالىق تۇرمىسىن دامىتۋدىڭ ماڭىزدى ٴتاسىلى ٴارى جاڭا داۋىردەگى شينجياڭ حيكاياسىن ويداعىداي بايانداۋدىڭ ماڭىزدى دانەكەرى. كوپ ەستىگەننەن ٴبىر كورگەن ارتىق دەگەندەي، جەر ـ جەردەن كەلگەن ادامدار شينجياڭعا كەلىپ، كونكي جانە شاڭعى تەۋىپ، كورىنىسى اسەم اسقار تاۋ، الىپ جون ـ جوتالاردى تاماشالاپ، تابيعي شينجياڭنىڭ ايبىندى دا اسەم كورىنىستەرىن سەزىنە الادى، گۋمانيتارلىق شينجياڭنىڭ مادەنيەت سالماعىن جانە الۋان تۇرلىلىگىن تۇيسىنە الادى، ونان دا ماڭىزدىسى، شينجياڭنىڭ ىنتىماقتى، ورنىقتى، دامىعان، العا باسقان، جاراسىمدى، باقىتتى ەكەندىگىن كورە الادى. ٴبىز مادەنيەت پەن ساياحاتتىڭ ىشكەرىلەي توعىسۋ اياق الىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ساياحات كاسىبىنىڭ سىرتقا ەسىك اشۋ تەبىنىن كۇشەيتىپ، ٴتىپتى دە كوپ ەل ٴىشى ـ سىرتى ساياحاتشىلارىن وسى قىستا شينجياڭعا كەلۋگە شابىتتاندىرىپ، شىندىق ارقىلى كۇدىك ـ كۇماندى ارىلتىپ، تۇسىنىسبەستىكتى جويىپ، شينجياڭنىڭ جاقسى حيكايالارىن كەڭ دە الىسقا تاراتۋىمىز كەرەك.

جەر ـ جاھان قار ۇشقىندارىمەن اجارلاندى، قار ـ مۇزدا بولاشاققا جول الۋعا ۋادەلەسەيىك. ٴبىز قار ـ مۇز ەكونوميكاسى دامۋىنىڭ ماڭىزدى ورايىن مىقتاپ يگەرىپ، قار ـ مۇز سپورتىن، قار ـ مۇز مادەنيەتىن، قار ـ مۇز جابدىعىن، قار ـ مۇز ساياحاتىنىڭ تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىندىك دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، اس ـ سۋ، قونالقى، دەمالىس، سالاماتتىق، كوڭىل اشۋ، قاتىناس سياقتىلاردىڭ ٴبىر تۇلعالى دامۋ جۇيەسىن تۇلعالاپ، قار ـ مۇز ساياحاتىنا جاڭا ٴمان ۇستەپ، قار ـ مۇز كاسىپ سالاسىنىڭ جاڭا دەڭگەيىن اشىپ، قار ـ مۇز سپورتىنىڭ جاڭا ولشەمىن ورناتىپ، قار ـ مۇز ەكونوميكاسىنىڭ ۇزدىكسىز جوعارى ساپالى دامۋعا قاراي قارىشتاۋىن ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك.